Кори Абдучалил

ТАРЧИМАИ ХОЛ.

Кори Абдучалил ибни Абдурахим соли 1900 дар чумхурии Узбекистон вилояти Андичон чашм ба олам кушодаанд. Падарашон Абдурахим дукони гилемфуруши ва замини шолидарави доштаанд. Кори Абдучалил дар сини 13 солаги пурра куръони мачидро аз ед кардаанд. То соли 1930 дар Андичон тахсил ва зиндагони кардаанд. Соли 1930 бо такозои замон ба шахри Хучанд хичрат кардаанд. Дар соли 1931 дар Хучанд сехи наматсозиро ташкил карда онро то соли 1961 сарвари карданд. Дар солхои Ч.Б. Ватани сехи наматсозиро ба сехи пила табдил дода фронтро бо нима таъмин намуданд.

Кори Абдучалил бо тахаллусхои кори Андичони ва кори наматчи дар Хучанд шухрат пайдо карданд. Аз солхои 1964 дар Масчиди Шайх Маслахаддин дар моххои Рамазони Шариф бо корихои Набичони теппифуруш ва кори Содик домулло ба хатти пурраи куръон иштирок кардаанду. Баъд аз вафоти кори Набичон ва кори Содикдомулло бо кори Муъминкорипоччо ва кори Ортик еи инхо аз чумхурии Киргизистон буданд ба хатм иштирок мекарданд. Ба гайр аз ин корихо кори Абдучалил боз бо корихои хамон замон ба монанди кори хочи Абдумачид ки козии чумхурии Точикистон бо кори Рамазон корипоччо ки аз Узбекистон буданд ба хатми куръон иштирок крданд.

Кори Абдучалил то рамазони соли 1992 ба хатм иштирок карданд,ки дар хамон сол синнашон ба 92 расида буд. Кори Абдучалил сохиби 5 писар 2 духтар 42 набера 15 эвара мебошанд.

Писархо Абдурасул ,Абдурашид, Абдумуталли, Мухторчон , ва Аъзамчон , ном дошта аз инхо хочи Мухторчон ва Аъзамчон дар кайди хает мебошанд. Духтархо Махбубахон ва Мавлудахон ном дошта холо Мавлудахон дар кайди хает мебошанд. Соли 1974 аз номашон Хаччи бадал кардаанд. Солхои 1992- 95 дар озмунхои куръони мачид хамчун хакамон иштирок карданд. Кори Абдучалил бисер одами саховатманд ва ятим параст буданд. Кори Абдучалил рузи Душанбе санаи 8 июли соли 1996 дар сини 96 солаги аз олами фони ба олами боки рехлат кардаанд.

Абдуллохи КАЛОНЗОДА

БИСМИЛЛОХИР РАХМОНИР РАХИМ.
Парвадигори олам чун инсонро офарид, дар тинати у илму ирфонро он кадаре, ки бад-ин илм худро ва Худоро бишносад, чо намуд. Акнун такмилу сайкал додани он дар мархалахои минбаъдаи хаёт аз вазоифи бандагони Худо буд. Дар хамаи давру замон олимон шамъи фурузон буданд. Уламои киром ба истифода аз илму маърифат ба торикихои рузгор нуру зиё бахшида, ба мо рушду хидоятро эхдо кардаанд. Бузургии онхо дар хамин хаст. Паембар аълайхиссалом дар хадиси шариф гуфтааннд : «Сохибилмон дар Дунё сохиби иззат ( кудрат) ва дар охират сохибшарафанд».
Дар хама давру замон бахри ривочу равнаки дини мубини ислом вобаста ба фазои замон мушкилоту монеахо буданд ва агар набошанд, пас ба хар роху ришта чунин ихтилофоту монеаро эчод мекарданд.
Аммо чун уламо чароги рушананд, барои уммати хазрати Расулуллох ва чун уламо азизкардагони худованди мутаъоланд ва чун уламоро меросхур ва меросбари Пайгамбар аълайхиссалом медонанд, мо низ дар ин масъала салламно мегуем ва хамеша лаб фуру мебарем, ки чи тавр метавон дар хакки устод таърифу тавсиф гуфт, чунки хамеша сухан гуфтани шогирд дар хаки устод кори мушкил махсуб шудааст…
Хазрати Али каррамаллоху вачхаху мегуянд: «Ман аълламани харфан факад саййарани аъбдан». Яъне, «Хар касе маро ба як харф таълим дихад, пас ба тахкик у маро ба худ банда кардааст».
Ин аст макому манзалат ва кадру киммати устод назди шогирд ва нигохи як намояндаи шариати поки Мухаммади саллаллоху ъл айхи ва саллам. Ва дар дигар чунин маъхазхо мо беш будани хаки устодро аз хама чиз идрок мекунем.
Таи солиёни дароз дар олами исломии чумхурият ва масочиди чомеъаи вилоят даххо нафар ходимони дину оин ба мардум хидмат намуданд, насли наврас таълиму тадрис доданд ва факат бо фазли худованд ва ба туфайли захмату гайрати ин зумраи одамон дину оин ва шаъну шарафи он то рузгори мо боки монд. Ман имруз дар хаки хидмати як нафар аз устодони гиромикадри худ зикр карданиам,ки вокеан барои ахли ислом хизматхои шоиста намуданд.
Кулли мардуми Точикистон ва берун аз он бо номи хазрати Козибобо Хочи Мирзо Абдулло Калонзода хуб шиносанд. Ин ном таи дахсолахои зиёд вирди забони ахли ислом аст. Бисер муваффакиятхо ва пешравихои дину оин дар солхои мушкилоти вазъи сиеси ва маънавии дин бо ин ном марбут аст. Козибобо Хочи Мирзо Абдулло Калонзода дар солхои ба мансаби Козии мусулмонони Точикистон интихоб гардиданд, ки холати масочиду вазъи дину оиндори дар чумхури ва вилояти мо дар холати хеле таназзули рузмарра буд. Ва сиесати давру замон намегузошт, ки бахри тадричан баланд бардоштани савияи он кушиш карда шавад.
Охирхои солхои шаст ва аввалхои солхои хафтодум ин давраи аз хама мушкили вазъи дини дар чумхури махсуб мешавад. Масалан, хамон солхо ба ёдам меояд, ки кариб буд аз кайди никох, яъне никохи мусулмониро аз байн бардоранд. Никохро як чизи зиёдати ва гайримантики мешумориданд баъзехо. Ё худ ошкоро дар бар–хам додани дигар расму оинхои сирф динию мазхаби сару садохо баланд мешуд. Аммо Козибобо зуд-зуд аз тарики радио ва аз рохи хитобахои намозхои рузи чумъа бо нутки басо равшану возех ва махорати баланди ба худ хосашон ин хамаро ба хам мезаданд ва бештар аз хосияту мохияти халолу харом, окибатхои бади гайриникох ба дунё омадани фарзанд, беэътикоди, носипоси ба оини ачдоди харф мезаданд ва ин хама ишора барои окилон бас буд. Хазрати Козибобо дар хакикат ба исм ва кисми худ муносиб як хайбат ва салобат доштанд. Ба хар маърака ва маросим чун ворид мегардиданд, хамагон бе ихтиёр аз чойхои худ ба по мехестанд ва аз ишон истикбол мегирифтанд. Ин як холати табий буд. Чаро, ки осор ва исботи фаъолияти маърифати якумрии он кас дар симои гарми ишон аён буд. Бояд гуфт, ки хазрати Козибобо аз аввалин касоне буданд, ки дар поягузори ва тасдикитархи бинои «Хонакох»и
Нави масчид ва мачмаъи «Шайх Маслихатдин» сахмгузор буданд. Устод хине, ки бори аввал дар заминаи ин бинои зебо санг гузошта ва техникаи пуриктидор ба кор шуруъ намуд, ашк рехта гуфта буданд: «Кош худованд насиб мекард, ки ин хонакохи нав ба сомон рассаду банда дар он боре ду ракаат намози шукрона бихонам…». Аз он хину хангоми имруз зиёда аз дах сол мегузарад. Ва дар тули ин солхо кариб хама руз, алалхусус кабл аз барпои намози чумъа хазрат руи хавли як курси монда менишастандва бо хавс ба кори бинокорон назар мекарданд. Хамеша лабашон ба дуои хайр моил буд. Шукр, ки ин дуохо имруз мустачоб шуд… Мирзо Абдулло Калонзода бисёр наток ва дар такаллум бенамуна буданд. Мавкеъшинос буданд. Мавриди аз чи бо сухан гуфтанро хуб дарк мекарданд ва тибки фармудаи хазрати Мухаммад ъалайхиссалом амал менамуданд: «Колан-набию ъалайхиссалом: Калимун-носа ъало кадри ъукулихим» яъне, «Гуфтанд хазрати Мухаммад ъалайхиссалом: Ба мардум ба кадри аклу идроки ишон назар карда, такаллум намоед, Сухан би-гуед». Албатта дар замири ин Сухан хеле хикмати бузург нухуфтааст. Ва ин бояд барои хама воизон ва имон-хатибон сармашки кор бошад. Тавре хазрати Козибобо барои мардуми маърака ва доираи мардуми касбу кори гуногун аз кутуби тафосиру аходис катор катор ояту хадис намеоварданд, балки бо такя ба раванди масоилу машокили рузгор, бо овардани мисоли рушан аз рузу рузгори ахли чомеа ба мардум панду андарз мегуфтанд. «Агар бини, ки нобинову чох аст, агар хомуш биншини гунох аст»,-пеш аз огози сухани худ дар як маърака гуфта буданд устод
Козибобо. Мархум устод ба мардум хамеша бо лахни ширин ва самимият ва камоли эхтиром сухан мекарданд. «Дуъо кунед, ки дуои нисфишаби дафъи сад бало кунад»,-дигар аз таъкиди ишон хамин буд. Хазрати Козибобо дар давоми хаёти худ бо бисёр осор ва китобу хитобахои худ ба мо дарс додаанд ва моро ба рохи рост рахнамун кардаанд. Наздик ба 30 сол дар садри мусулмонони Чумхурии Точикистон шарафи дини ва маънавии мардуми шарифи Точикистонро химоя карда омадаанд. Таъкиди ишон хамеша бар он буд, ки инсон бо тахорат, боибодат ва дар дуолам босаъодат бошад. Яке аз осори насихатомези ишон бо номи «Намоз зиндагиномаи башар» бо теъдоди зиёд интишор ва ба дасти хонандагон расид, ки вокеан як асари бисёр арзишманд аст. Намоз сутуни дин, намоз меърочи муъмин, намоз нуру таровати бандаи худост. Хам дар сухан ва хам дар эчод хазрати Козибобо барои кули мардуми шарифи точикистон хаки устоди доштанд. То хануз дар идораи Шурои уламои дини вилоят дар бойгонии шахсии ман намунахо аз мавъизахо ва карору фатовои Козибобо бо хати зебои худашон махфуз аст. Ва он барои банда хеле як такяи хуби илми ва осори истинботист. Ахли чомеа худ шохиданд, ки хазрати Козибобо чи тавр як неруи баркамоли маънави башумор мерафтанд. Дар сини пиронсоли хам вакт ёфта дар маъракаву маросимхои халки ва даври сахмгузори менамуданд. Фаъолияти хуби ташкилотчиги доштанд. Насихатгу панддехи мардуми шарифи диёр буданд. Ин хизматхои олиро хукумат хам кадршиноси кардааст. Чун хазрат дар охири хаёт ба унвони «Шахрванди ифтихори шахри Хучанд» мушарраф шуда буданд. Устод Калонзода як сол аст, ки ба дунёи боки рихлат намудаанд. Аз парвардигори азимуш-шаън истидъо дорам, ки макону манзалати Козибоборо чаннот-ул фирдавс гардонад, хазрати Козибобо дар давоми хаёт он амалхое, ки кардаанд, муниси кабрашон гардонад. Олимон батахкик дар олам чароги тобонанд. Ва бошад, ки нуру таровати мавчудияти ин гунна инсонхо хамеша равшангари рохи мо ба максуди нихои бошад. Омин!

Китоб-1

мегардад, ки ба биниши хакикии исломи нисбат ба инсони комил пай бибарем.
Ба ин хотир ин рисола хулосаест, аз андешахои уламо ва мутафаккирони бузурги муосир, ки тахти унвони инсони комил матрах шудааст.
Интихоби ин мавзeъ беасос нест, зеро дар чамъияти мо раванде ривоч ёфтааст, ки бештар ба дастуроту ахкоми ичтимои бахсу талош мекунанд, аммо ба чихати ахлоки ва маънави кам таваxччух зохир мекунанд.
Мутафаккирон барои ошкор сохтани ин ки ислом як дини чомеъ аст ва инсони комил инсонест, ки бояд хамаи дастуроти ин мактабро ба таври хамоханг ба чо оварад ва хамчунин чавонони имрузаро аз яктарафа ба ислом нигаристан нигах доранд, ин бахсро матрах кардаанд. холо мо назарияи мутафаккиронро доир ба дидгохи якчанд мактабхо мавриди бахс карор медихем. Ва бо тахкик намудани назархои онхо ба исботи дидгохи мутафаккирони мактаби исломи мепардозем.
Дар хангоми тахийяи ин китоб талош намудем, ки аз суханхои печидаи илми махфуз бидорем ва хамчунин матолиби онро мутобики мавзeи марбут бар чанд кисм таксим намудем. Дар ин масир аз Худованди бузург тавфики бештаре масъалат дорем.

Рабби яссир ва таммим бил-хайр


М у а л л и ф Abduliftikhor

Китоби-2

бар маънои ислом бишносем; яъне мехохем бифахмем: ислом арзишхои хакикии инсон ва камолоти уро чи чиз медонад.
Хар сохиб мактабе, ки мазхабе (рох ва равише) барои башарият овардааст, назария ва таърифе дар бораи инсони комил пешниход кардааст.
Тарбият ва меъёрхои ахлоки дар хар мактаб (мисли мактаби «акл», «ирфон», «кудрат», «мухаббат», «марксизм», «экзистенсиализм» ва «бархурдориву зебои») доир ба мавзeи инсони комил бар асоси таърифи он мактабхо мушаххас мешавад. Ба таври умуми назариёти макотиби мухталиф дар бораи инсони комил дар чанд назарияи асоси хулоса мешавад. холо мо барои он ки назарияи исломиро дар бораи инсони комил бишносем, ночорем назарияхои мактабхои номбурдаро дар ин замина батафсил матрах намуда ва сипас назарияи исломиро дар бораи хар яке аз он мактабхо баён намоем. Мо то назарияхои мактабхои мухталифро матрах ва сипас накд (зохир намудани айбхо ва хубро аз бад чудо кардан) накунем, наметавонем назари исломро ба тарики возех бишиносем, аз ин сабаб танхо дар чунин сурат муяссар .... Давом дорад

5

Хамон тавре, ки инсон вакте ба дунё меояд, олими билкувва аст, на олими билфеъл, хамчунин инсонияти инсон низ билкувва аст, на билфеъл.
Вакте масъала ба ин мархила мерасад, ки одам шудан ва инсонияти инсон дар чист; ин инсониятро як зистшинос (биолог) наметавонад ба мо нишон бидихад ва як «пизишк» хам наметавонад ба мо муаррифи кунад. Инсоният амрест, ки хатто мактабхои моддигари хам онро инкор намекунанд, вале дар айни хол бо меъёрхои модди хам намешавад онро санчид. Вале инсон худаш барои худаш дарвозаи маънавиёт аст. Чуноне ки Расули акрам (с) мефармоянд: «Ман арафа нафсаху факад арафа раббаху». (Он касе, ки нафси хешро шинохт, пас ба тахкик парвардигорашро хам хохад шинохт). Ва дар чои дигар мефармоянд: «Ман лам яъриф нафсаху баъуда ан субулин-начãти ва чабата физзалãли валчахãлãт». (Он касе, ки нафси худро нашиносад, аз рохи начот дур мемонад ва дар гумрохиву нодонихо фурe меравад). Яке аз дарвозахо, ки инсон метавонад аз вучуди худаш ба олами маъно пай бибарад ва бифахмад, ки гайр аз масоили модди .. ДАВОМ ДОРАД.....

HONOUR

Бисмиллãхир рахмãнир рахийм

Инсон танхо мавчуде аст, ки худаш аз худаш чудошаванда нест. Масалан, мо наметавонем санге дошта бошем, ки хислати санги надошта бошад, ё гиёхе дошта бошем, ки хислати гиёхи надошта бошад ва ё паланге дошта бошем, ки хислати паланги надошта бошад. хар паланге дар дунё хислатхоеро, ки дорад ба хукми гариза дорад. Вале инсон инсон будани худашро ба хукми гариза надорад, балки бояд онро тахсил кунад. Инсон будани инсон марбут ба чанбахои зисти ва ба истилои биологи нест; яъне он чи ки номи инсоният ва ё одамият дар забони кадим номида шудааст, гайр аз хусусиятхои биологии инсон аст. Саъдии Шерози мефармоянд:

Тани одами шариф аст ба xони одамият,
На хамин либоси зебост нишони одамият.

хама медонанд, ки як инсон танхо ба хамин сурат инсон махсуб намешавад ва агар чунин буд, ба гуфтаи шоире:

Гар ба сурат одами одам буди,
Ахмаду Бexакл хам яксон буди.

Бинобар ин одам шудан, амри дигар аст. хар касе, ки аз модар мутаваллид мешавад, ба ин маъно одам нест, ба ин хотир гуфтаанд: «Мулло шудан осон - одам шудан мушкил».